Tất toán là gì? Quy trình và thủ tục của quá trình tất toán

Tất toán là một thuật ngữ thông dụng và được sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực dịch vụ ngành tài chính, ngân hàng. Tuy nhiên không phải ai cũng hiểu rõ về hình thức này. Cùng 3Gang tìm hiểu về tất toán là gì? Quy trình và thủ tục của quá trình tất toán. Cùng tìm lời giải cho câu hỏi trên qua bài viết sau đây nhé. 

1. Tổng quan về tất toán

Tất toán là giai đoạn kết thúc một cuộc giao dịch hay chấm dứt một hợp đồng, việc hoàn thành nghĩa vụ thanh toán của ngân hàng hoặc khách hàng tại thời điểm kết thúc hợp đồng, qua đó kết thúc hợp đồng giao dịch. Có thể hiểu một cách đơn giản, khi khách hàng thực hiện trả hết nợ hết cho khoản vay tại ngân hàng hoặc kết thúc  kỳ gửi tiền tại đây thì được gọi là tất toán. 

Trong hầu hết các giao dịch, việc tất toán được thực hiện càng sớm được coi là càng tốt. Tuy nhiên, các khách hàng nên lưu ý rằng, trong các dịch vụ ngành ngân hàng, việc tất toán trước hạn có thể dẫn đến một vài hệ quả khác. Để đảm bảo lợi ích, ưu đãi của mình và không mắc phải các bẫy tài chính, các khách hàng cần phải  nắm rõ khái niệm tất toán là gì và các quy định liên quan. 

1.1. Có những hình thức tất toán nào hiện nay?  

Thế nào là tất toán khoản? Hình thức tất toán tiết kiệm là gì? Ngành dịch vụ ngân hàng hiện nay có một một số thuật ngữ nhằm phân biệt các loại tất toán. Cùng tìm hiểu ngay dưới đây các thuật ngữ này nhé!

1.2 Tất toán khoản vay là gì?

Trong các hợp đồng tín dụng vay mượn tiền luôn quy định rõ ràng nghĩa vụ của các bên, ví dụ như khoản tiền giải ngân, thời hạn trả nợ, lãi suất,… Tất toán khoản vay được thực hiện khi bạn hoàn thành hết việc trả khoản vay cho ngân hàng bao gồm tiền gốc và tiền lãi. Đối với tất toán khoản vay hoàn toàn có thể thực hiện trước thời hạn đã quy định trong hợp đồng, mặc dù có thể phát sinh một số chi phí khác.  

Ví dụ, ngày 10/07/2021, A vay ngân hàng thương mại X 100 triệu có thời hạn 24 tháng. Với mức lãi suất được thỏa thuận cố định là 9%/năm. Thời điểm phải tất toán hết nợ của A quy định trong hợp đồng là 10/07/2023. Đến đúng ngày này, X trả hết cho ngân hàng X cả gốc lẫn lãi. Đây được gọi là tất toán khoản vay. 

1.3 Tất toán tiết kiệm là gì?

Các khách hàng thường gửi tiết kiệm những khoản tiền nhàn rỗi tại ngân hàng, đây là một phương pháp nhằm quản lý tài chính các nhân rất hợp lý và có thể kiếm thêm các khoản thu nhập thụ động từ những khoản tiền này. Khi này, tất toán tiết kiệm được hiểu rằng, đây là việc hết hạn tài khoản tiết kiệm bạn rút hết số tiền gửi và tiền lãi theo quy định trong hợp đồng trước đó. 

Hình thức mở sổ tiết kiệm thường được lựa chọn bởi khách hàng cá nhân. Đối với khách hàng là các công ty, doanh nghiệp, hoặc các tổ chức,  các hoạt động này còn được gọi chung là gửi tiền. Trong trường hợp trên các đối tượng tham gia gửi tại ngân hàng cũng được tính lãi suất và có thể làm thủ tục tất toán tiền gửi khi cần thiết.

2.Thế nào là tất toán trước thời hạn?

Tất toán trước thời hạn là thuật ngữ bạn cần tìm hiểu kỹ khi ký kết hợp đồng vay tiền, hoặc các hợp đồng khác tại ngân hàng. Cụ thể:

• Tất toán trước thời hạn tiền gửi: Nếu bạn mở tài khoản tiền gửi ở hình thức tiền gửi không kỳ hạn, khi này bạn có thể tất toán tiền gửi bất cứ lúc nào mà không cần báo trước với ngân hàng. Còn trường hợp bạn mở tài khoản tiền gửi có kỳ hạn, nếu bạn bắt buộc phải rút tiền gửi trước thời hạn theo thỏa thuận trước đó có thể gây phát sinh một số chi phí. 
• Tất toán trước hạn khoản vay: tất toán các khoản vay trước hạn là lúc bạn thực hiện thanh toán  khoản nợ trước kỳ hạn đã thỏa thuận trước đó với bên cho vay. Lúc này, tùy vào từng ngân hàng và tổ chức tài chính khác nhau, bạn sẽ đóng một khoản phí khác nhau được gọi là phí tất toán trước hạn khoản vay  hoặc phí không tuân thủ hợp đồng.

3. Phân biệt giữa tất toán và đáo hạn 

Hiện nay còn rất nhiều người đang có sự nhầm lẫn giữa tất toán và đáo hạn. Vậy tất toán và đáo hạn có giống nhau không? Hình thức tất toán và đáo hạn được sử dụng rất rộng rãi trong ngành dịch vụ ngân hàng, tuy nhiêu không phải ai cũng có thể phân biệt chúng. Cùng 3Gang phân biệt 2 khái niệm đáo hạn và tất toán ngay dưới đây.

3.1. Thế nào là đáo hạn?

Đối với hợp đồng vay vốn hay tiền gửi, đáo hạn  là hành động bạn thực hiện gia hạn thời gian vay, gửi tiền khi đã hết hạn nhưng chưa thể trả hết số tiền nợ hoặc muốn gửi tiền tiếp. Đối với hình thức gửi tiền tiét kiệm, ngày đáo hạn là ngày cuối cùng của kỳ hạn đã thỏa thuận trước đó. 

Hiện nay, nhiều ngân hàng thương mại sử dụng phương pháp đáo hạn xoay vòng. Có nghĩa rằng, khi đã hết kỳ hạn gửi tiền theo thỏa thuận nhưng khách hàng không thực hiện rút tiền, ngân hàng sẽ tự động gia hạn tiếp tục kỳ gửi tiết kiệm. Điều này có thể giúp khách hàng tiết kiệm thời gian, các bên liên quan không cần thực hiện lại các thủ tục. 

3.2. Giống nhau của 2 hình thức

Điểm giống nhau giữa tất toán và đáo hạn là chúng đều chỉ được thực hiện đánh dấu kết thúc hợp đồng thời hạn vay, hoặc thời hạn gửi tiền. Với hình thức vay vốn ngân hàng, các khách hàng hoàn toàn có thể gia hạn mới ngay cả khi chưa trả hết khoản nợ trước đó. còn đối với hình thức tiền gửi, ngày thực hiện đáo hạn là ngày cuối cùng của kỳ hạn gửi đã thỏa thuận trước đó. Với hình thức gửi tiền tiết kiệm không kỳ hạn, thời điểm đáo hạn trùng với thời điểm rút tiền. 

3.3. Sự khác nhau của 2 hình thức

Tuy có nhiều điểm tương đồng nhưng về bản chất đây là 2 hình thức khác nhau, bạn nên phân biệt rõ hai khái niệm này để tránh nhầm lẫn trong quá trình giao dịch. Đối với các khoản vay vốn ngân hàng, bạn có thể thực hiện tất toán hoặc không nhưng bạn bắt buộc phải đáo hạn để có thể tiếp tục vay vốn. Trong trường hợp tiền gửi tiết kiệm, mở tài khoản tiền gửi, tất toán là lúc bạn có thể nhận lại cả vốn lẫn lãi. Nếu bạn quyết định không rút tiền gốc và lãi vào ngày tất toán, ngân hàng sẽ tự động thực hiện hình thức đáo hạn và số tiền chưa rút  gồm tiền gốc và tiền lãi sẽ được cộng dồn vào kỳ tiếp theo. 

4. Quy trình và thủ tục tất toán

Phụ thuộc vào từng ngân hàng mà thủ tục tất toán ở mỗi ngân hàng sẽ có những điểm khác nhau. Trong quá trình tư vấn gửi tiền hoặc vay vốn, các khách hàng cần nên hỏi rõ quy định của ngân hàng thông qua các giao dịch viên haowcj trên Website thông tin chính thức của ngân hàng đó,… Bạn cần chuẩn bị một số giấy tờ cá nhân CMND/ CCCD hoặc hộ chiếu, hợp đồng tín dụng,… 

Mặc dù mỗi nơi sẽ có cách làm việc riêng, nhưng nhìn chung hầu như các ngan hàng sẽ bao gồm các bước như sau:

• Bước 1: Các giao dịch viên sẽ kiểm tra lại các thông tin liên quan đến khách hàng, khoản vay hoặc tiết kiệm như số tiền gốc, ngày đến hạn,mức lãi suất, số tiền lãi,… 
• Bước 2: Khi chính thức thông báo tất toán cần phải đồng thời đối chiếu các  số liệu đã tính toán ở trên, tránh gây ra các nhầm lẫn.
• Bước 3: Khách hàng thực hiện hoàn tất trả tiền hoặc rút tiền đúng thời hạn theo kết quả tính toán ở trên. 
• Bước 4: Xác nhận đã hoàn tất tất toán. Trong trường hợp các khách hàng vay vốn có tài sản đảm bảo, ngân hàng sẽ thực hiện xóa thế chấp cho khách hàng. 

5. Thời gian tất toán được quy định tất toán

Thời hạn tất toán là yếu tố quan trọng mà bạn cần nghiên cứu kỹ khi tìm hiểu về tất toán hoặc thực hiện các dịch vụ của ngành ngân hàng. Do đây là yếu tố quan trọng có thể ảnh hưởng lớn đến lợi ích, cũng như các kế hoạch, dự định cá nhân của bạn. Thời gian tất toán phải được quy định rõ ràng dựa trên thời hạn quy định trong hợp đồng. 

5.1 Tất toán sớm, tất toán trước hạn

Như đã chia sẻ ở phần trên, tất toán trước hạn là khi trước khi kết thúc kỳ hạn việc bạn hoàn thành nghĩa vụ rút tiền hoặc trả nợ. Các ngân hàng hoàn toàn cho phép bạn tất toán các dịch vụ tín dụng trước thời hạn, nhưng bạn có thể chịu một số khoản  phát sinh thêm các chi phí khác,…

Ngoài ra, đối với khoản tiền gửi, tiền tiết kiệm, việc bạn rút tiền khi chưa đến kỳ hạn có thể gây ảnh hưởng đến lãi suất. Cụ thể, phía ngân hàng sẽ tính theo lãi suất tiền gửi không kỳ hạn và thường thì con số này khá thấp. 

5.2 Thực hiện tất toán đúng thời điểm quy định trong thỏa thuận

Tất toán đúng thời hạn là việc bạn thực hiện rút tiền hoặc nghĩa vụ, trách nhiệm trả nợ đúng thời gian đã quy định trong hợp đồng. Đối với khoản tiền gửi tiết kiệm có kỳ hạn, bạn sẽ được nhận lại số tiền bao gồm tiền gốc và tiền lãi tính theo đúng lãi suất đã quy định trong thỏa thuận ban đầu. 

5.2 Tất toán chậm, quá thời hạn quy định

Tất toán chậm quá thời hạn quy định cũng là một trong những tình huống thường hay gặp hiện nay. Tình trạng này có thể bắt nguồn từ những lý do vô tình hoặc có tình từ 2 phía. Đối với trường hợp vay vốn, việc trả các khaonr vay chậm trễ sẽ bị ghi lại trên lịch sử tín dụng, điều này gây nên nhiều bất lợi cho khách hàng khi thực hiện vay vốn lần sau. Ngoài ra, mức lãi suất áp dụng cho trường hợp này thông thường khá cao, có trường hợp bạn phải mất thêm những khoản phí phạt khác. Trong trường hợp các khách hàng không thể tất toán khi thời hạn đã được quy định, Các khách hàng có thể thực hiện thủ tục đáo hạn khoản vay với ngân hàng.

Đối với khoản tiền gửi tiết kiệm, nếu đã hết kỳ hạn quy định trong hợp đồng mà bạn không rút tiền gốc và tiền lãi. Ngân hàng sẽ có những phương thức giải quyết riêng , có thể như: mở sổ tiết kiệm mới với lãi suất hiện hành hoặc sử dụng phương pháp đáo hạn quay vòng,… Các khách hàng nên nắm rõ những quy định của ngân hàng để bảo vệ quyền lợi của chính bản thân  mình.

6. Các câu hỏi thường gặp về tất toán.

6.1 Thực hiện tất toán trước thời hạn quy định có ảnh hưởng gì? 

Ngân hàng cho phép thực hiện tất toán trước hạn, nhưng bạn nên cân nhắc kỹ để hạn chế các chi phí phát sinh. Trong nhiều trường hợp thực hiện tất toán trước thời  hạn vẫn bị nộp phạt, lý do tại sao? Để giải thích cho điều này bởi nếu khách hàng thực hiện tất toán trước thời hạn quy định sẽ có thể ảnh hưởng đến kế hoạch hoạt động của ngân hàng trong giai đoạn đó. 

Tùy thuộc nào từng ngân ngân hàng sẽ có mức phạt khi bạn thực hiện tất toán trước hạn khác nhau. Nhưng mức phạt này sẽ dao động trong khoảng 1-5%/ năm, được tính theo công thức như sau:

Phí nếu thực hiện tất toán khoản vay trước hạn = Số tiền vay đã tất x Tỷ lệ phí tất toán trước hạn toán sớm

Lưu ý:  Tỷ lệ phí tất toán được tính theo đơn vị %, mức phí này thường theo quy định ngân hàng hoặc do sự thỏa thuận của 2 bên khi ký hợp đồng.

Đối với các khoản tiền gửi tiết kiệm, việc các khách hàng yêu cầu tất toán sớm sẽ làm khiến mức lãi suất bị ảnh hưởng. Bởi vậy, bạn nên nghiên cứu kỹ các quy định, chính sách của từng ngân hàng ngân hàng trước khi thực hiện các dịch vụ tín dụng, nhằm đưa ra quyết định hợp lý với điều kiện của bản thân nhất.

6.2 Nếu tất toán trước hạn lãi suất tài khoản tiết kiệm có kỳ hạn bị ảnh hưởng như thế nào?

Nếu các khách hàng thực hiện rút tiền gửi trước kỳ hạn quy định, mức lãi suất thực nhận sẽ thấp hơn mức lãi suất đã thỏa thuận ban đầu, thường chỉ được áp dụng mức lãi suất tiết kiệm không kỳ hạn. Mức lãi này thường rơi vào khoảng dưới mức  1%/năm.

6.3 Có thể thực hiện tất toán online hay không

Các ngân hàng khác nhau sẽ có những quy định về cách thức và thủ tục tất toán khác nhau. Hiện nay, hầu hết các ngân hàng đều triển khai quản lý tài khoản trên các ứng dụng điện thoại di động, cùng với đó là tính năng mở sổ tiết kiệm và có thể thực hiện tất toán Online. 

Trên đây là những chia sẻ của 3Gang về  tất toán là gì? Quy trình và thủ tục của quá trình tất toán. Hy vọng những chia sẻ trên đây sẽ giúp bạn có thể áp dụng khi thực hiện các dịch vụ tài chính để không bị ảnh hưởng đến quyền lợi cũng như ưu đãi của chính mình.