Trong lĩnh vực tài chính, thuật ngữ “đòn bẩy” được sử dụng khá phổ biến. Đây là một công cụ trợ giúp đắc lúc cho các doanh nghiệp, giúp tạo ra tỷ suất sinh lời cao hơn. Hãy cùng 3Gang tìm hiểu đòn bẩy tài chính là gì? cũng như ưu điểm và nhược điểm của đòn bẩy tài chính trong bài viết dưới đây.
Đòn bẩy tài chính là gì?
Theo wikipedia, đòn bẩy hay đòn bẩy nợ (tiếng anh là leverage) là bất kỳ kỹ thuật nào liên quan đến việc sử dụng nợ (tiền đi vay) thay vì vốn chủ sở hữu để mua tài sản, với kỳ vọng rằng lợi nhuận sau thuế cho chủ sở hữu vốn từ giao dịch sẽ vượt quá chi phí đi vay, thường là một bội số - do đó nguồn gốc của từ này ý chỉ một đòn bẩy trong vật lý, một cỗ máy đơn giản khuếch đại việc áp dụng một lực đầu vào tương đối nhỏ thành một lực đầu ra tương ứng lớn hơn.
Việc sử dụng đòn bẩy tài chính một cách thông minh sẽ giúp doanh nghiệp đạt được nhiều cơ hội để gia tăng tỷ suất lợi nhuận. Tuy nhiên, nếu quá lạm dụng sẽ gây ra nhiều rủi ro tiềm ẩn cho chính doanh nghiệp. Tỷ trọng giữa vốn của chủ sở hữu với số nợ phải trả thấp sẽ dẫn đến mức độ đòn bẩy cao.
Công thức tính đòn bẩy tài chính
Các nhà đầu tư hoặc doanh nghiệp có thể dựa vào công thức sau đây để tính đòn bẩy tài chính: DFL = (ΔEPS/EPS0) / (ΔEBIT/EBIT0). Trong đó:
- EBIT: Lợi nhuận trước lãi và thuế vay
- EPS: Lợi nhuận của vốn chủ sở hữu
Ngoài ra, còn có công thức để tính đòn bẩy tài chính sau khi có thêm khoản lãi vay phải trả (I): DFL = EBIT0/EBIT0 -I = Q x (p-v) – F/ Q x (p-v) – F – I. Trong đó:
- F là chi phí cố định
- v là chi phí biến đổi trên 1 sản phẩm
- p là giá bán
- Q là số lượng sản phẩm
- I là lãi vay phải trả
Doanh nghiệp dùng đòn bẩy tài chính nhằm mục đích gì?
Trong quá trình hoạt động kinh doanh, doanh nghiệp sẽ có lúc không tránh khỏi việc sử dụng nợ vay, nhằm bù đắp sự thiếu hụt nguồn vốn trong kinh doanh. Mặt khác, để kỳ vọng gia tăng tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE) hoặc thu nhập trên một cổ phần (EPS).
Chưa kể, khoản tiền lãi vay phải trả được coi là khoản chi phí hợp lý và được tính trừ vào thu nhập chịu thuế của doanh nghiệp. Giúp số tiền thuế TNDN phải nộp ít đi, làm gia tăng lợi nhuận. Đây được xem như là “Lá chắn thuế”.
Tuy nhiên, việc sử dụng đòn bẩy tài chính không phải lúc nào cũng mang lại kết quả tích cực cho chủ sở hữu doanh nghiệp (cổ đông). Nó có thể gây ra tác động tiêu cực cho doanh nghiệp nếu như không được sử dụng 1 cách hợp lý.
Một số chỉ số đòn bẩy phổ biến:
Hệ số nợ/tổng tài sản
Đây là tỉ lệ đòn bẩy giúp xác định tổng số nợ liên quan tới tài sản và cho phép so sánh mức đòn bẩy được sử dụng giữa những doanh nghiệp khác nhau. Được xác định bởi công thức: TD/TA = (Nợ ngắn hạn + Nợ dài hạn)/ Tổng số tài sản.
Tỷ lệ này càng cao thì mức độ rủi ro của doanh nghiệp càng lớn. Các nhà đầu tư sử dụng tỷ lệ này để đánh giá khả năng trả được các các nghĩa vụ nợ hiện tại và số tiền đầu tư của doanh nghiệp.
Hệ số nợ/vốn
Đây là hệ số giúp đo lường quy mô tài chính của doanh nghiệp, phản ánh dư nợ chiếm bao nhiêu phần trăm trong tổng số nguồn vốn của doanh nghiệp. Ngoài ra chỉ số này còn cung cấp cho các nhà đầu tư một cái nhìn bao quát về sức mạnh tài chính cũng như cấu trúc của doanh nghiệp và bằng cách nào để doanh nghiệp có thể chi trả các hoạt động.
Hệ số nợ/vốn chủ sở hữu
Đây là tỷ lệ phần trăm giữa vốn chủ sở hữu bỏ ra và vốn của doanh nghiệp huy động được bằng cách đi vay. Tỷ lệ này được sử dụng để xem xét nguồn vốn hiện có của doanh nghiệp cũng như cách sử dụng có mang lại hiệu quả cao trong suốt một khoảng thời gian.
Nếu tỷ lệ này lớn hơn 1 tức là số tiền doanh nghiệp đi vay mượn lớn hơn số vốn hiện có. Bởi vậy có thể gặp nhiều rủi ro trong việc trả nợ và khi có biến động lãi suất ngân hàng.
Hệ số đòn bẩy tài chính
Có thể hiểu đơn giản đây chính là tổng tài sản bình quân/ vốn của chủ sở hữu bình quân. Chỉ số này thể hiện mối liên quan tới giữa vốn chủ sở hữu và nguồn vốn vay. Vì thế, chỉ số này thấp chứng tỏ doanh nghiệp còn yếu về khả năng tự chủ tài chính và chưa biết tận dụng được nhiều lợi thế của đòn bẩy chính.
Hệ số chi trả lãi vay
Đây là hệ số cho biết khả năng đảm bảo việc chi trả lãi của doanh nghiệp,ngoài ra nó cũng chỉ ra khả năng tài chính mà doanh nghiệp tạo ra để chi trả cho chi phí vay vốn trong quá trình sản xuất kinh doanh. Hệ số này được xác định bằng công thức chia thu nhập của công ty trước thuế và lãi suất trong một thời gian cụ thể cho các khoản thanh toán lãi của công ty đáo hạn trong cũng một khoảng thời gian đó.
Ưu điểm và nhược điểm của đòn bẩy tài chính
Dưới đây là ưu và nhược điểm của đòn bẩy tài chính:
Ưu điểm
- Đòn bẩy là công cụ mạnh mẽ hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao vốn khả dụng để giao dịch trên nhiều thị trường khác nhau.
- Đòn bẩy tài chính có thể được coi là khoản vay không tính lãi, nó được cấp bởi các nhà môi giới để đổi lấy một khoản ký quỹ để doanh nghiệp có được vị trí tốt hơn trên thị trường.
- Đòn bẩy tài chính chính là giải pháp để giải quyết độ biến động thấp. Các nhà giao dịch sẽ gặp khá nhiều khó khăn khi thị trường có ít biến động. Tuy nhiên nếu như áp dụng tốt các nhà giao dịch đòn bẩy, các nhà giao dịch có thể thu được lợi nhuận tốt hơn trong khoảng thời gian khó khăn này
Nhược điểm
- Lợi nhuận thu lại càng dễ dàng thì tỷ lệ tổn thất, rủi ro càng tăng cao. Do đó trước khi sử dụng đòn bẩy tài chính, bạn nên dành nhiều thời gian để tìm hiểu kỹ hơn để tránh những rủi ro trong quá trình sử dụng phương pháp này.
- Khi bạn gặp phải rủi ro, khoản tiền mà bạn bị lỗ lớn hơn số tiền bạn đã ký quỹ thì lệnh gọi Margin Call sẽ xuất hiện. Ngoài ra, khi bạn không có sẵn số tiền mới trong tài khoản, vấn đề sẽ trở nên nghiêm trọng hơn khi các vị thế sẽ bị đóng băng với mức lỗ mà bạn có.
Sử dụng đòn bẩy tài chính đóng một vai trò quan trọng, giúp doanh nghiệp phát triển mạnh mẽ hơn. Hi vọng với những thông tin chia sẻ bên trên, bạn đọc sẽ có thêm nhiều thông tin và những góc nhìn mới về đòn bẩy tài chính.
