Vài năm trở lại đây, thị trường đầu tư tài chính bùng nổ mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Điều này đã thu hút nhiều nhà đầu tư quan tâm đến mảng Crypto. Bài viết sau đây 3Gang sẽ giới thiệu sơ lược Crypto là gì cũng như tất tần tật thông tin liên quan đến thị trường tiền điện tử.
Tổng quan các khái niệm về Crypto
1. Crypto là gì?
Crypto hay Cryptocurrency là một dạng tiền điện tử do các dự án trên Blockchain ban hành và được dùng như phương tiện giao dịch diễn ra trên các nền tảng Blockchain như thưởng cho miner, mua vốn đầu tư dự án, … Dạng tiền điện tử này sử dụng hệ thống thuật toán mã hóa của công nghệ Blockchain nhằm bảo mật thông tin về các giao dịch để đảm bảo chúng không thể bị thay đổi hay đánh cắp dưới bất kỳ hình thức nào.
Đặc điểm nổi bật nhất của Crypto nói riêng và tiền mã hóa nói chung là bất kỳ ai cũng có thể tạo ra loại tiền này. Tuy nhiên, việc có được cộng đồng chấp nhận và sử dụng rộng rãi hay không sẽ quyết định giá trị của một đồng Crypto. Đây là điểm khác biệt chính so với tiền pháp định được phát hành, định giá và kiểm soát giá trị bởi các chính phủ.
2. Sàn Crypto là gì? Phân loại sàn Crypto
Sàn giao dịch Crypto là nơi diễn ra các hoạt động mua bán, giao dịch tiền điện tử. Đây được xem như một nền tảng trực tuyến làm trung gian giữa các nhà đầu tư Crypto.
Sau khi khai thác Crypto thành công, các “thợ đào” Crypto sẽ tung lượng tiền mà họ sở hữu lên sàn giao dịch Crypto. Lúc này, những nhà đầu tư nào không thể trực tiếp tham gia khai thác Crypto sẽ tiến hành các giao dịch mua bán, đầu tư Crypto.
Theo thống kê từ Coinmarketcap, trên thế giới hiện nay có hơn 300 sàn giao dịch Crypto với khối lượng giao dịch hàng ngày đạt mức gần 500 tỷ đô. Số liệu này cho thấy các hoạt động đầu tư Crypto trên các sàn giao dịch đang ngày càng trở nên sôi động hơn. Một số sàn phổ biến như Binance, sàn giao dịch P2P Remitano, sàn Huobi, Sàn Kucoin, sàn Coinbase, …
Hiện tại trên thế giới có 2 nhóm sàn giao dịch Crypto chính là sàn giao dịch tập trung và sàn giao dịch phi tập trung.
– Sàn giao dịch tập trung (còn gọi là CEX): Là sàn giao dịch Crypto có sự tham gia của bên thứ ba đóng vai trò kiểm soát và trung gian cho các hoạt động trao đổi Crypto. Để có thể tham gia vào sàn này, các NĐT cần phải tạo tài khoản riêng với ID và password của mình để truy cập vào sàn theo quy định về KYC (Know your customer) của chính phủ. Một số sàn giao dịch tập trung nổi tiếng trên thế giới phải kể đến như: Binance, Bittrex, BitMax,..
– Sàn giao dịch phi tập trung (còn gọi là DEX): Là sàn giao dịch Crypto được tạo lập và hoạt động một cách phi tập trung trên cơ sở nền tảng Blockchain.
4. Đầu tư Crypto là gì?
Đầu tư Crypto được hiểu đơn giản là các hoạt động giao dịch, mua bán đồng tiền Crypto với mục đích thu lợi nhuận nhờ chênh lệch giá. Để có thể trở thành một nhà đầu tư Crypto thành công cần lưu ý một số nội dung sau đây:
– Thứ nhất, phải tìm hiểu và sàng lọc thông tin một cách kỹ càng: Như đã đề cập ở trên, việc có nhiều đồng crypto được giao dịch ở nhiều sàn khác nhau sẽ giúp cho các nhà đầu tư Crypto có nhiều lựa chọn hơn. Tuy nhiên, các nhà đầu tư cần hết sức cẩn trọng, nên tìm hiểu và sàng lọc kỹ để có kiến thức chuẩn xác nhất về các loại tiền Crypto sắp đầu tư. Một số thông tin chính cần lưu ý khi sàng lọc bao gồm tính thanh khoản, giá trị đồng tiền, người (đơn vị) tạo ra nó, uy tín của đồng tiền, …
– Thứ hai, trang bị cho bản thân nền tảng kiến thức vững vàng: Đây là lưu ý quan trọng nhất mà bất kỳ nhà đầu tư nào cũng cần phải học hỏi khi tham gia vào thị trường Crypto. Vì bản chất Crypto là lĩnh vực tương đối mới trên thế giới, hệ thống thông tin và kiến thức đa chiều, không hề đơn giản, khó phân biệt đúng sai. Hiện nay thị trường Crypto đang chuyển hướng tập trung vào nền tảng tài chính phi tập trung (DeFi) và thành lập các hệ sinh thái kỹ thuật số mở. Nhà đầu tư cần chủ động học hỏi, trang bị nền tảng kiến thức vững chắc, sẵn sàng nắm bắt các cơ hội tiềm năng của thị trường mới này.
– Thứ ba, cần lưu ý về việc bảo mật tài sản điện tử: Trong thị trường Crypto nói riêng và lĩnh vực đầu tư nói chung thường tồn tại rất nhiều hình thức lừa đảo mà đôi nhà đầu tư không hề biết được. Đặc biệt riêng mảng Crypto, nhà đầu tư có thể bị dụ dỗ cung cấp private key để truy cập vào ví điện tử, hoặc lừa đảo thông qua các link quà tặng để lấy thông tin cá nhân nhà đầu tư. Việc nghe theo lời khuyên của người khác cũng có thể là con dao hai lưỡi. Do đó, để tham gia vào thị trường này một cách an toàn, nhà đầu tư cần lưu ý, kiểm tra về sự uy tín của các Crypto khi thực hiện giao dịch và đánh giá kỹ lưỡng mức độ rủi ro khi mua các token.
Đặc điểm và phân loại Crypto
1. Đặc điểm của Crypto
– Tính phi tập trung: Bản thân Crypto không hoạt động như đồng tiền thông thường và cũng không bị chi phối bởi máy chủ trung tâm. Thay vào đó, nó được phân phối trên một mạng lưới (network) với sự tham gia của nhiều máy tính ngang hàng. Hệ thống này được gọi là mạng lưới phi tập trung.
– Đồng tiền được số hóa: Do Crypto là loại tài sản được số hóa, nên bắt buộc các NĐT phải giao dịch qua internet thay vì trực tiếp cầm nắm như tiền giấy thông thường.
– Tính chất ngang hàng: Với hình thức này, các nhà đầu tư có thể trực tiếp giao dịch với nhau trên không gian trực tuyến mà không cần phải thông qua bên thứ ba. Nhờ đó tốc độ xử lý nhanh chóng hơn mà không hề mất phí.
– Tính ẩn danh: Nhà đầu tư không cần phải cung cấp thông tin cá nhân khi giao dịch tiền mã hoá. Đồng thời, các giao dịch Crypto cũng không bị quản lý bởi bất kỳ bên thứ ba nào nên danh tính của những người tham gia mua bán Crypto hoàn toàn được giữ kín.
– Không bị phụ thuộc: Do không phải chịu sự quản lý của các bên thứ 3 nên nhà đầu tư có thể tự do kiểm soát tiền của mình đồng thời chủ động tiến hành các giao dịch trên hệ thống.
– Tính toàn cầu: Do không bị kiểm soát bởi cơ quan tại bất kỳ quốc gia nào, nên Crypto có thể được giao dịch khắp nơi trên thế giới. Chính vì lẽ đó, Crypto được coi là loại tiền tệ có tính chất phi quốc gia.
2. Phân loại Crypto
Theo thống kê của Coinmarket, trên thế giới hiện nay có hơn 3000 loại Crypto khác nhau. Sự phát triển mạnh mẽ của thị trường này đã và đang chứng tỏ được vị thế và tiềm năng tăng trưởng, thu hút sự chú ý của đông đảo các nhà đầu tư.
Về cơ bản, Crypto được phân loại theo 2 cách sau:
2.1. Coin và Token:
Về Coin: Loại tiền này được phát triển dựa trên nền tảng Blockchain độc lập. Nó có khả năng giải quyết các vấn đề liên quan đến thanh toán, bảo mật thông tin, tài chính, hay phát triển ứng dụng, …
Về Token: Loại tiền này cũng được phát hành trên Blockchain nhưng không có Blockchain riêng mà sẽ hoạt động trên nền tảng các blockchain khác. Hiện nay, phần đa các token thường sử dụng Blockchain của Ethereum theo tiêu chuẩn ERC20. Ngoài ra, một số token được phát triển trên nền tảng của Solana (SOL), Binance smart chain (BSC), hay Avalanche (AVAX), ….
2.2. Bitcoin và Altcoin:
Bitcoin: Là loại tiền điện tử được phát hành dưới dạng mã nguồn mở. Với việc sử dụng giao thức ngang hàng, các giao dịch bằng Bitcoin được trực tiếp diễn ra giữa người gửi và người nhận mà không cần đến sự tham gia của các bên trung gian.
Altcoin: Được tạo thành bởi Alternative (Thay thế) và Coin. Altcoin là khái niệm dùng để chỉ tất cả các loại tiền mã hóa khác ngoài Bitcoin. Về cơ bản hức năng của Altcoin sẽ tương tự như Bitcoin. Một số loại Altcoin phổ biến trên thế giới hiện nay phải kế đến như Ethereum, Tether, Litecoin, …
Ưu điểm và hạn chế của Crypto
1. Ưu điểm của Crypto
– Hoàn toàn độc lập, không bị quản lý bởi bất kỳ tổ chức nào: Như đã nói ở trên, các giao dịch bằng Crypto diễn ra thông qua giao thức ngang hàng (peer-to-peer), không thông qua các bên trung gian. Do vậy, những giao dịch của các nhà đầu tư sẽ không bị kiểm soát hoặc chi phối.
– Phí giao dịch thấp: Việc giao dịch tiền mã hoá có chi phí tương đối thấp, gần như bằng 0.
– Tốc độ xử lý giao dịch nhanh chóng: Hiện nay một số đồng tiền Crypto có thể đạt được tốc độ hoàn thành giao dịch nhanh nhất trong vòng chưa đầy 1 phút. Nhờ giao thức ngang hàng không có sự can thiệp của các bên trung gian kết hợp cùng các giải pháp công nghệ đột phá của Blockchain như DAG, Tangle, … đã giúp các giao dịch đều được xử lý nhanh chóng trong vòng từ 2 phút – 10 phút.
– Không bị lạm phát và làm giả: Do các đồng tiền Crypto có số lượng hữu hạn và không thể tăng hoặc giảm (ví dụ Bitcoin chỉ có giới hạn 21 triệu coin), nên Crypto sẽ không bị lạm phát như tiền giấy. Ngoài ra, Crypto được phát hành trên nền tảng công nghệ Blockchain và được khai thác bằng cách giải các thuật toán mã hóa. Mỗi đồng Crypto có một mã riêng và duy nhất nên hoàn toàn không thể làm giả được.
2. Hạn chế của Crypto
– Biến động giá mạnh: Crypto có khả năng biến động về giá khá mạnh nên dễ gây ra rủi ro lớn cho nhà đầu tư. Đây là một trong những nhược điểm lớn nhất của Crypto so với các hình thức đầu tư khác. Cụ thể, đầu năm 2017 giá Bitcoin là khoảng 1.000 USD, đến tháng 04/2021, mức giá đã tăng lên đến mức 63.000 USD. Tuy nhiên, đến tháng 07/2021, mức giá giảm xuống chỉ còn hơn 40.000 USD. Giai đoạn cuối năm 2021, giá Bitcoin có biên độ giao động hàng tháng trong khoảng từ 13% – 40%.
– Chưa được công nhận rộng rãi: Hiện nay giao dịch tiền điện tử vẫn còn là vấn đề có nhiều tranh luận trái chiều. Điều này khiến cho crypto nói chung và Bitcoin nói riêng chưa được công nhận ở nhiều quốc gia và khu vực, gây khó khăn cho việc thực hiện các giao dịch xuyên biên giới của nhà đầu tư đồng thời làm giảm tính thanh khoản của loại tiền này.
- Thách thức đối với những người không am hiểu về công nghệ: Do tính chất được ra đời và hoạt động trên nền tảng công nghệ Blockchain, nên cần phải có hiểu biết nhất định về công nghệ mới có khả năng khai thác và quản lý tiền mã hóa một cách hiệu quả nhất. Đây sẽ là thách thức lớn đối với các nhà đầu tư truyền thống nếu chưa quen thuộc với các công nghệ mới đột phá hiện nay.
Nơi lưu trữ tiền Crypto của nhà đầu tư
1. Ví nóng – Hot Wallet
Ví nóng (hot wallet) là dạng ví lưu trữ online cho phép người dùng nắm giữ Private key để tự bảo mật tài sản của mình.
Ưu điểm của ví nóng là thuận tiện, có thể cài đặt trên PC/laptop, smart phone, hoặc cài đặt dưới dạng Extension trên trình duyệt. Nhược điểm của nó là dễ bị hack nếu máy tính, điện thoại bị nhiễm virus. Một số cái tên tiêu biểu cho loại ví này là:Trust Wallet, MetaMask, …
Đến thời điểm hiện tại, ngoài việc lưu trữ crypto loại ví này còn tích hợp thêm rất nhiều tính năng khác như: swap trực tiếp trên ví mà không cần kết nối với laptop, hay tạo portfolio theo dõi danh mục đầu tư, hoặc có thể lưu trữ rất nhiều chuẩn token khác nhau.
2. Ví lạnh – Cold Wallet
Ví lạnh (Cold Wallet) là những ví vật lý có thể cầm được trên tay. Loại ví này phù hợp cho nhà đầu tư dài hạn, ít khi phải giao dịch, vì mỗi lần giao dịch khá tốn công sức. Nhưng ngược lại, độ an toàn của ví lạnh là cực cao. Một vài cái tên quen thuộc phải kể đến là Ledger, Trezor, …
3. Ví sàn – Exchange Wallet
Là một trong những ví mà rất nhiều người sử dụng bởi tính thuận tiện của nó. Loại ví này được tạo ra trên các sàn giao dịch mà người dùng không trực tiếp cầm Private key, điều này sẽ gây ra một số rủi ro như sàn scam, hay đột ngột bị shut down thì không thể rút tiền ra được.
Tính hợp pháp của Crypto ở Việt Nam
Với quy định hiện hành của pháp luật Việt Nam, Bitcoin và các loại tiền ảo khác hiện tại không được công nhận là tiền tệ đồng thời không phải là phương tiện thanh toán hợp pháp tại Việt Nam. Vì vậy, việc dùng tiền mã hóa làm phương tiện thanh toán sẽ không được pháp luật Việt Nam thừa nhận và bảo vệ. Do đó các hoạt động mua bán, sử dụng tiền mã hóa sẽ tiềm ẩn nhiều rủi ro vì không được pháp luật kiểm soát và bảo vệ.
Bên cạnh đó, theo nghị định 88/2019/NĐ-CP, các hoạt động cung ứng và sử dụng tiền mã hóa nếu gây ra thiệt hại cho người khác có khả năng sẽ bị xử phạt hành chính hoặc nặng hơn sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Làm sao để có thể đầu tư Crypto hiệu quả
Khi đã có hiểu biết sâu rộng về thị trường Crypto chắc chắn sẽ thúc đẩy ham muốn đầu tư sinh lời của nhiều nhà đầu tư. Tuy nhiên để gặt hái được lợi nhuận khổng lồ từ đây, bạn hãy nhanh chóng bỏ túi những bí quyết đầu tư Crypto hiệu quả đã được nhiều người đánh giá và áp dụng như sau:
1. Sàng lọc thông tin kỹ càng
Với số lượng lớn các đồng Crypto đang phát hành trên thị trường hiện nay, các trader cần lựa chọn kỹ lưỡng những đồng Crypto mà bản thân ưng ý với nhiều tính năng hấp dẫn. Tuy nhiên, không phải lúc nào các NĐT cũng có thể đưa ra lựa chọn chính xác, do đó hãy cố gắng tìm hiểu, phân tích và sàng lọc các đặc tính cơ bản nhất của Crypto thông qua những yếu tố sau:
- Tính thanh khoản.
- Khối lượng mua-bán/ngày.
- Chi phí cho mỗi giao dịch.
- Sàn giao dịch.
2. Liên tục học hỏi, trau dồi kinh nghiệm đầu tư
Thực tế cho thấy thị trường Crypto vô cùng khốc liệt, do đó các NĐT cần liên tục thu thập, phân tích thông tin cũng như trau dồi thêm kinh nghiệm đầu tư cho bản thân để có thể đưa ra những quyết định chính xác khi thực hiện giao dịch mua – bán Crypto.
Cách tốt nhất là đừng vội vàng đưa ra quyết định mà hãy bình tĩnh để đúc rút thật nhiều kinh nghiệm bổ ích, chân thực dành cho bản thân. Sau đó việc thu lại lợi nhuận khổng lồ tại Crypto sẽ đến với bạn vào một ngày không xa.
3. Tin tưởng vào bản thân mình
Một điều quan trọng để có thể đầu tư Crypto hiệu quả hơn bao giờ hết là người dùng cần thực sự tin tưởng vào bản thân mình. Hãy nhanh chóng chốt lời khi đã thắng hoặc dừng lại khi thua lỗ bao nhiêu,… để đảm bảo con đường mình bước thực sự thành công.
4. Luôn trong tư thế sẵn sàng
Khi trở thành một trader có hiểu biết kỹ càng về thị trường/đồng tiền Crypto, bạn cần vạch ra cho mình một kế hoạch chính xác, có sự nghiên cứu và phân tích cẩn thận để đưa bản thân lên một tầm cao mới, chiến thắng trong mọi cuộc giao dịch.
Các hình thức đầu tư Crypto phổ biến
1. Trade
Trade hay nói một cách dễ hiểu là mua bán liên tục. Thời gian giữa việc mua và bán là không cố định, có thể trong vòng vài giờ, vài ngày hay vài tháng. Điểm chung là không giữ quá lâu và ăn ngắn.
Người chơi hệ này thường sẽ sử dụng phân tích kỹ thuật và trade margin là chủ yếu, nhìn biểu đồ phân tích điểm ra điểm vào, mức lợi nhuận có thể rơi vào 50% – 100%.
2. Hold
NĐT sẽ mua tài sản bằng việc phân tích cơ bản, đánh giá, dự đoán về tương lai dự án thay vì dùng phân tích kỹ thuật (hoặc rất ít). Phân tích cơ bản có thể là đánh giá thị trường, so sánh với đối thủ trên cùng phân khúc dựa vào số liệu. Từ đó đưa ra nhận định dự án tiềm năng hay không để quyết định đầu tư.
Việc hold thường có thời gian dài hơn, ít nhất sẽ kéo dài từ nửa năm đến một năm, nhưng lợi nhuận thì thường rất lớn, mục tiêu có thể là 500% – 1,000%, cá biệt một số dự án có thể lên đến 10,000%.
Kết luận
Bài viết trên đây 3Gang đã cung cấp cho bạn đọc thông tin tổng quan về Crypto là gì cũng như tất tần tật các kiến thức cơ bản liên quan đến đầu tư tiền điện tử mà bạn cần biết. Rõ ràng Crypto đang ngày càng thu hút sự quan tâm không chỉ của nhà đầu tư mà còn của chính phủ vì sự ảnh hưởng quá lớn của nó. Những thắc mắc về tiềm năng thật sự của tiền kỹ thuật số chắc hẳn sẽ còn cần rất nhiều thời gian và tranh luận để tìm được câu trả lời!
