Cổ phiếu IPO là gì? Một số lưu ý khi đầu tư vào cổ phiếu IPO

Khi tìm hiểu về thị trường chứng khoán, bạn đọc sẽ được tiếp cận với nhiều thuật ngữ liên quan đến cổ phiếu như cổ phiếu phổ thông, cổ phiếu ưu đãi, cổ phiếu Bluechip. Ngoài những thuật ngữ trên, bài viết này 3Gang muốn giới thiệu đến bạn một loại cổ phiếu đang nhận được rất nhiều sự quan tâm từ giới đầu tư, đó chính là cổ phiếu IPO. Để hiểu rõ cổ phiếu IPO là gì cũng như những lưu ý khi lựa chọn đầu tư cổ phiếu này ra sao, mời bạn đọc tham khảo bài viết do 3Gang thực hiện ngay sau đây!

Cổ phiếu IPO là gì?

Cổ phiếu IPO (viết tắt của từ tiếng Anh Initial Public Offering) để nói về những loại cổ phiếu được phát hành lần đầu tiên với công chúng. Điều này còn thể hiện là một doanh nghiệp đang thực hiện lần huy động vốn đầu tiên từ phía công chúng thông qua việc phát hành cổ phiếu và đưa chúng lên sàn chứng khoán.

Sau lần phát hành cổ phiếu đầu tiên thì công ty cổ phần sẽ được biết đến là một công ty cổ phần đại chúng có vốn điều lệ được sở hữu bởi ít nhất từ 100 cổ đông.

Mục đích của việc phát hành cổ phiếu IPO 

Sau khi đã nắm được khái niệm về cổ phiếu IPO là gì thì ngay sau đây, 3Gang sẽ chia sẻ đến bạn đọc về các mục đích mà doanh nghiệp lựa chọn phát hành cổ phiếu IPO.

• Mục đích triển khai kế hoạch kinh doanh mới: Huy động vốn lần đầu tiên sẽ giúp cho doanh nghiệp có điều kiện lập kế hoạch mở rộng quy mô công ty cũng như nâng cấp sản phẩm và dịch vụ của họ.
• Mục đích quảng bá thương hiệu: Trước khi phát hành cổ phiếu IPO, các trang thông tin sẽ liên tục cập nhật tin tức về doanh nghiệp phát hành để quảng bá rộng rãi đến khách hàng.
• Mục đích tạo điều kiện để thâu tóm và sáp nhập giữa các công ty: Sau khi phát hành cổ phiếu IPO, doanh nghiệp sẽ huy động vốn đầu tư rộng rãi, điều này thuận lợi cho việc sáp nhập các công ty nhỏ lẻ hoặc cũng có thể là đầu quân vào công ty lớn.
• Mục đích giữ chân và thu hút nhân viên tiềm năng: Khi phát hành cổ phiếu rộng rãi đến công chúng thì nhân viên công ty cũng có thể trở thành người sở hữu những cổ phiếu đó. Lúc này, doanh nghiệp có thể dùng cổ phiếu để thưởng hoặc tặng cho nhân viên với mục đích giữ chân nhân viên cũ và thu hút các nhân viên tiềm năng khác.

Ý nghĩa của việc phát hành cổ phiếu IPO

Thực tế thì kế hoạch IPO có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với doanh nghiệp, đặc biệt là với các doanh nghiệp startup, các doanh nghiệp vừa và nhỏ đang cần huy động nguồn vốn đầu tư dài hạn. Kế hoạch IPO thành công sẽ mang lại ý nghĩa to lớn như sau:

• Phát hành cổ phiếu công khai lần đầu (IPO) chính là thử thách đầu tiên và cũng là quan trọng nhất đối với mọi doanh nghiệp, nó là minh chứng cho việc doanh nghiệp sẵn sàng cạnh tranh với mọi đối thủ và có khả năng đứng vững trên thị trường chứng khoán.
• Ý nghĩa lớn nhất khi doanh nghiệp thực hiện kế hoạch phát hành cổ phiếu IPO chính là huy động vốn từ các nhà đầu tư cho doanh nghiệp một cách nhanh chóng với quy mô rộng rãi từ thị trường chứng khoán.

Ưu – nhược điểm khi phát hành cổ phiếu IPO

Phần trên bạn đọc đã được tìm hiểu cổ phiếu IPO nghĩa là gì, ý nghĩa và mục đích của kế hoạch phát hành cổ phiếu IPO. Tiếp theo đây, 3Gang mời bạn đọc tìm hiểu về những ưu nhược điểm của kế hoạch IPO.

1. Xét về ưu điểm

Như bạn đọc đã biết thì mục tiêu chính của việc IPO chính là huy động nguồn vốn đầu tư từ bên ngoài về cho doanh nghiệp. Việc thực hiện phát hành công khai cổ phiếu IPO lần đầu sẽ mang lại những lợi thế sau:

• Giúp cho công ty dễ dàng huy động vốn nhanh chóng từ công chúng, ví dụ như các nhà đầu tư lớn, các nhà đầu tư thiên thần,…
• Kế hoạch IPO thành công sẽ tạo ra hình ảnh đẹp và đánh bóng thương hiệu cho công ty, từ đó tạo ra bước đệm thuận lợi, vững chắc cho những lần phát hành cổ phiếu tiếp theo.
• Cổ phiếu IPO tạo điều kiện cho các giao dịch sáp nhập và mua lại diễn ra đơn giản và tiện lợi hơn. Doanh nghiệp có điều kiện dễ dàng khi đưa ra các mức giá mục tiêu trong các thương vụ mua lại khi mà cổ phiếu của họ là cổ phiếu niêm yết công khai.
• Cổ phiếu IPO được lên sàn công khai sẽ góp phần làm tăng chất lượng và tăng độ chính xác của các con số trong báo cáo tài chính của doanh nghiệp bởi những tính toán trong các báo cáo này phải được lập theo các tiêu chuẩn chung. Từ đó cũng tạo điều kiện để công ty dễ dàng kêu gọi vốn đầu tư hơn từ các ngân hàng, các tổ chức tín dụng và từ các nhà đầu tư khó tính.
• Cổ phiếu IPO được phát hành sẽ giúp các công ty cổ phần đại chúng có thể thu hút và duy trì đội ngũ nhân viên giỏi, tận tụy và trung thành bởi khi chào bán cổ phiếu IPO ra phía công chúng, công ty cũng luôn dành một tỉ lệ cổ phiếu nhất định để bán cho nhân viên của mình với mong muốn gắn kết nội bộ.
• Nhân viên khi mua cổ phiếu IPO của công ty sẽ trở thành cổ đông và sẽ được hưởng cổ tức sau khi mua cổ phiếu IPO. Thay vì chỉ nhận được mức thu nhập thông thường thì nhân viên sẽ có thêm một khoản thu nhập thụ động tỷ lệ thuận với lợi nhuận mà công ty thu về. Điều này sẽ giúp cho nhân viên trong công ty có tinh thần làm việc hiệu quả hơn và giúp họ nhận thấy sự tồn tại và phát triển của công ty cũng chính là lợi ích của mình.
• Giúp các công ty cổ phần đại chúng có được cơ hội tiếp cận các chiến lược phát triển kinh doanh, từ đó xây dựng hệ thống quản lý chuyên nghiệp.

2. Xét về nhược điểm

Sau khi nắm được lợi ích của cổ phiếu IPO là gì, chắc hẳn bạn có thắc mắc vậy còn hạn chế của hình thức này là gì? Hãy cùng tìm hiểu về hạn chế của cổ phiếu IPO là gì trong phần dưới đây, bạn nhé:

• Cổ phiếu IPO làm phân tán quyền sở hữu tài sản và thậm chí có thể làm mất quyền kiểm soát doanh nghiệp của các cổ đông đã sáng lập công ty vì hoạt động thôn tính công ty của các nhà đầu tư hoặc thông qua các thương vụ mua bán hay sáp nhập. Bên cạnh đó, cơ cấu về quyền sở hữu của doanh nghiệp cũng luôn luôn bị biến động do phải chịu ảnh hưởng của các giao dịch cổ phiếu trên thị trường chứng khoán hàng ngày.
• Để thực hiện thành công kế hoạch IPO thì doanh nghiệp đã phải chi ra một khoản khá tốn kém và khá mất thời gian, đặc biệt nếu các công ty càng lớn thì chi phí phát hành cũng sẽ càng cao. Bên cạnh đó, hàng năm doanh nghiệp phải mất thêm một số khoản chi phí như chi phí kiểm toán, chi phí hoàn thành các tài liệu và chi phí công bố các thông tin định kỳ.
• Việc bắt buộc các doanh nghiệp phải công bố thông tin công khai trên báo cáo tài chính, báo cáo thuế hàng năm có thể làm cho doanh nghiệp gặp phải bất lợi do tiết lộ quá nhiều thông tin về tình hình kinh doanh cho các đối thủ cạnh tranh.
• IPO sẽ khiến doanh nghiệp tốn thêm thời gian và nguồn nhân lực chuyên môn để quản lý, giám sát các số liệu trong báo cáo tài chính.

Cách mua cổ phiếu IPO như thế nào?

Để mua cổ phiếu IPO thì bạn có thể áp dụng theo các bước mà 3Gang chia sẻ ngay dưới đây:

Bước 1: Truy cập vào website chính thức của công ty phát hành cổ phiếu hoặc các trang web hỗ trợ liên kết có cung cấp biểu mẫu đăng ký mua cổ phiếu IPO.

Bước 2: Lựa chọn hình thức mua cho cá nhân hoặc tổ chức.

Bước 3: Lựa chọn quốc tịch Việt Nam hoặc nước ngoài.

Bước 4: Điền các thông tin cá nhân vào form mẫu.

Bước 5: Chọn “Gửi thông tin đăng ký”

Như vậy là bạn đã hoàn thành việc tham gia mua cổ phiếu IPO của công ty phát hành rồi đó!

Lưu ý: Sau khi đã hoàn thiện xong phần thủ tục online, bạn cần phải gửi thêm các giấy tờ sau đây để được xác nhận hoàn tất thủ tục:

• Đơn đăng ký mua chứng quyền đảm bảo và xác nhận của ngân hàng về việc mở tài khoản góp vốn mua cổ phần.
• Nếu bạn có đăng ký lưu ký chứng khoán thì cần phải bổ sung bản sao của giấy đăng ký mở tài khoản lưu ký hợp lệ.
• Bản sao CMND/CCCD của người đăng ký hoặc người ủy quyền.
• Bản sao giấy xác nhận mã số giao dịch của Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam dành cho các nhà đầu tư nước ngoài.
• Giấy ủy quyền đăng ký (nếu có).

Các phương thức chào bán cổ phiếu IPO

Sau khi tìm hiểu IPO là gì, nắm bắt được về các ưu – nhược điểm của kế hoạch IPO thì phần tiếp theo 3Gang muốn giới thiệu đến bạn đọc chính là các phương thức chào bán cổ phiếu IPO như thế nào? Dựa trên luật chứng khoán được ban hành thì hình thức chào bán cổ phiếu IPO lên sàn chứng khoán sẽ được phép thực hiện dựa trên các phương thức sau:

• Chào bán thông qua các phương tiện thông tin đại chúng công khai như: báo đài, truyền hình, Internet…
• Chào bán bằng cách đấu giá kiểu Hà Lan (tức là đấu giá giảm dần): đây là hình thức đấu giá khi một món hàng được chào bán với mức giá “trên trời”, tức là nó có thể cao hơn rất nhiều so với giá trị thực tế của nó. Tiếp đó là phiên đấu giá ngược được diễn ra đến khi giá cổ phiếu giảm xuống mức được những nhà đấu giá chấp nhận mua.
• Chào bán có bảo lãnh cam kết
• Tổ chức các dịch vụ
• Chào bán với hình thức mua buôn, mua gom và chào bán lẻ
• Chào bán tự phát hành trên website công ty

Các thủ tục pháp lý để tham gia IPO như thế nào?

Thủ tục pháp lý để các nhà đầu tư tham gia IPO được coi là khá phức tạp với chế tài chặt chẽ và rắc rối, điều này để đảm bảo tính khách quan trong cả quá trình IPO. Vì vậy trước mỗi kế hoạch IPO thì thường cần các công ty khác nhau hỗ trợ. Ví dụ như tại Mỹ thì các công ty luật hoặc công ty chứng khoán hay các công ty kiểm toán sẽ đứng ra hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện IPO cổ phiếu.

Một số lưu ý khi đầu tư vào cổ phiếu IPO

Sau khi bạn đã tìm hiểu về cách mua và khái niệm cổ phiếu IPO là gì, thì dưới đây, 3Gang sẽ mang đến cho bạn thông tin về các lưu ý khi đầu tư vào loại hình cổ phiếu này. Đây là phần thông tin rất quan trọng mà nhà đầu tư nên để tâm trước khi đưa ra quyết định đầu tư, bạn nhé!

• Bạn cần phải hoàn tất hồ sơ đăng ký mua cổ phiếu IPO, hoặc điều chỉnh thông tin sai sót trong thời gian quy định.
• Cổ phiếu IPO có thể sang nhượng nhưng số lượng sẽ bị giới hạn.
• Cổ phiếu IPO của các công ty mới thành lập và chưa hoạt động ổn định thì cần phải được xem xét kỹ trước khi đưa ra quyết định đầu tư.
• Nên hỏi ý kiến và nhận sự tư vấn từ các chuyên gia để có quyết định đúng đắn nhất khi mua cổ phiếu IPO.
• Nghiên cứu khách quan về những thông tin công ty IPO qua bản cáo bạch hay báo cáo tài chính công khai do công ty viết. Hiện nay trên thị trường chưa có các nhà phân tích độc lập, nên những thông tin này được xem là khá bóng bẩy so với tình hình thực tế. Vậy nên những điều tốt sẽ được làm tốt hơn và những rủi ro cũng được đánh giá ở mức thấp hơn.
• Nhà đầu tư cần đánh giá ngành, đối thủ cạnh tranh, tình hình tài chính và thông cáo báo chí để xem xét doanh nghiệp một cách khách quan nhất. Bạn cũng cần phải tỉnh táo phân tích dữ liệu, tránh để bị nhiễu bởi những thông tin thổi phồng trôi nổi trên thị trường.
• Chọn các doanh nghiệp và công ty tư vấn chất lượng bởi có rất nhiều doanh nghiệp lên sàn chứng khoán vì tiền, hoặc họ bị rơi vào tình thế đường cùng nên buộc phải tung hô và đánh bóng thương hiệu doanh nghiệp.Vì vậy khi quyết định đầu tư thì bạn cần chọn ra những công ty chứng khoán chất lượng, uy tín và ít bị thao túng.
• Nhà đầu tư hãy tham khảo kỹ bản cáo bạch, bởi bản cáo bạch sẽ chia sẻ chân thực nhất về tình hình tài chính của doanh nghiệp. Mặc dù bản cáo bạch do doanh nghiệp viết, tuy nhiên vẫn sẽ có những thông tin không chính xác nên bạn cũng không nên tin tưởng hoàn toàn vào nó nhưng bạn bắt buộc phải đọc nó. Khi thực hiện kế hoạch IPO thì các công ty cần công khai bản cáo bạch, khi đọc bản cáo bạch, bạn hãy chú ý tới số tiền huy động trong IPO để làm gì? Nếu bản cáo bạch cho thấy số tiền đó được đem đi trả nợ thì bạn phải cẩn trọng với quyết định đầu tư cổ phiếu của doanh nghiệp này.
• Kiên nhẫn và cố gắng chờ đợi sự tăng trưởng của giá cổ phiếu.

Trên đây là toàn bộ thông tin mà 3Gang muốn gửi đến bạn đọc về cổ phiếu IPO. Chúng tôi hy vọng bạn đọc có thể chắt lọc được những thông tin cần thiết để phục vụ cho quá trình tìm hiểu và đầu tư. Cảm ơn bạn đọc đã theo dõi bài viết cổ phiếu IPO là gì!